깡통의 깡통소리http://blog.jinbo.net/coolie1/입양으로 가족이 된 두 딸을 포함 세 명의 여인 틈바구니에서 생존하느라 허덕이는 깡통입니다. 아내(징검다리)는 산어린이학교(대안학교)에서 초등교사, 큰 딸(하경)과 작은 딸(하람)은 초등과정에 재학 중입니다. 깡통의 대표적인 블로그는 http://blog.jinbo.net/coolie1 입니다.2017-08-14T22:02:25+09:00Textcube 1.8.3.1 : Secondary Dominant1990년 그리고 2014년깡통http://blog.jinbo.net/coolie1/8782014-08-02T16:40:01+09:002014-08-02T16:40:01+09:00<p>7월 31일(목) 국립대전현충원에 들렸다.</p>
<p> </p>
<p>군 시절 내게는 편안한 후임 병이 한 명 있었다. 나는 3월 군번이었고, 후임 병은 6월 군번이었다. 나는 포반에서 근무를 했고, 후임 병은 수송부에서 근무를 했다. 후임 병은 운동을 전문으로 하는 학교에 다니다 입대를 했고, 사단에서 체육대회가 있으면 자기가 전공하던 종목과 비슷한 씨름 선수로 파견 나가곤 했다.</p>
<p> </p>
<p>우리는 부대에서 가끔 집합과 얼 차례 및 구타를 당하고는 했었다. 지금은 그렇지 않겠지만 우리 때만 해도 조직적인 구타가 제법 있었다. 언제까지 누구 밑으로 어디로 다 모여~~</p>
<p> </p>
<p>어느 날 6월 후임 병은 나를 붙잡고 울먹였다. 운동을 하면서 많이 맞아도 봤지만 이건 정말 억울해서 못 살겠다며 눈물을 훔쳤다. 사실 고참들은 쌍팔년도 보다는 편해졌다고는 했지만 우리도 꽤나 맞았다.</p>
<p> </p>
<p>어느 날 입대한지 일주일 밖에 안 된 12월 군번이 몸에 자해를 했다. 부대는 발칵 뒤집히고, 나는 몸에 자해를 한 후임병과 함께 해병 2사단에 갔다가 그곳에서 치료가 힘들다고 해서 국군수도통합병원까지 갔다. 나는 자해한 후임 병을 제일 먼저 발견했기 때문인지 군 앰브란스를 타고 함께 움직였다. 이 사건으로 내 위 군번들은 남한산성으로 갔다. 졸지에 내 바로 위아래 군번들은 남한산성으로 간 선임 병들을 대신해서 후임 병의 군기 잡는 군번에 들어갔다.</p>
<p> </p>
<p>군인의 길, 고참 서열 등을 후임 병들이 알고 있는지 점검하고, 모르면 식기로 한 대 줘 패는 등의 일을 군기 잡는 다고해야 하나?</p>
<p> </p>
<p>어찌 되었든 우리 군기 당번들(식기 당번 또는 짬밥)은 후임 병들을 다 불러 모으는 일이 없었다. 그랬더니 지나가던 어떤 간부는 요즘 부대가 이상하게 돌아간다는 말을 던지곤 했다. 물론 고참들은 매 번 뭐라 뭐라 하면서 후임 병들의 군기를 잡으라는 말을 했다. 그래야 우리가 편하다나 뭐라나. 당시 병장들은 이등병들하고 말도 하지 않았다.</p>
<p> </p>
<p>시간이 지날수록 후임 병들의 태도가 우리 눈에도 거슬리기 시작했고, 결국 12월부터 6월 군번까지 모여 이야기를 나눴다.</p>
<p> </p>
<p>어떤 고참은 후임 병들이 너무 편해서 그런다는 입장이었다. 사실 이 날 모임을 가진 군번들과 그 아래 군번들은 많이 달랐다. 하지만 그것이 후임 병들만의 잘못일까?</p>
<p> </p>
<p>6월 군번이던 그 후임 병은 후임 병들의 잘못은 그들만의 잘못이 아니라고 말했다. 선임 병들이 후임 병들에게 잘못된 행동을 보여줬기 때문이 아니냐며 후임 병들에게 요구하기 전에 선임 병들이 태도를 바로 하면 된다고 주장했다.</p>
<p> </p>
<p>그날 모였던 모두가 그 말에 동의를 한 것은 아니었지만 그래도 한 번 더 지켜보다가 도무지 안 되겠다 판단이 된다면 그 때 다시 모여 예전 방식을 선택할지 말지를 고민하자고 하고서 흩어졌다.</p>
<p> </p>
<p>그 사건 이 후 지금까지도 당시처럼 조직적이고 집단적으로 후임 병들을 모아 줘 패는 일은 없을 것이다. 만약 그 때 후임 병들이 안 맞아서 그렇다고 판단을 했다면 시간이 지나 그 중 몇 명은 남한산성으로 갔을지도 모른다.</p>
<p> </p>
<p>그 날 이 후 시간이 지나 훈련을 준비하던 6월 군번 후임 병이 사고를 당했다. 후임 병이 안치되었다는 병원에 가서 시신을 국군 수도통합병원으로 옮기는 동안 나는 후임 병의 곁에 있었다. 몸만 차가운 후임 병은 내상을 입었기 때문에 겉으로 보기에는 멀쩡했다. 국군 수도통합병원에서 장례 정차를 모두 마친 후 국립대전현충원으로 갔다. 휴가를 나와 비석으로 된 묘비가 아직 만들어지지 않은 후임 병의 묘 자리를 보고 온 것이 1990년이니 벌써 24년 전이다.</p>
<p> </p>
<p>국립대전현충원 입구에 있는 매점에서 조화를 샀다. 하나는 6월 군번 후임 병을 위해, 또 하나는 군에서 제대를 하고 PC 통신을 하다 하이텔에서 만난 친구를 위해 샀다. 그 친구는 태백에서 목회를 하다가 2013년 사망 할 때까지 보훈 병원에서 투석을 받았다. 친구가 국립대전현충원에 안장되던 날 참 많이도 울었다.</p>
<p> </p>
<p>친구가 안장되던 날 6월 군번이던 후임 병을 찾아 볼 생각을 했는데 이름은 생각이 나는데 성을 몰라 찾지 못했다. 집에 돌아와 기억을 끄집어내서 결국 인터넷으로 안장 위치를 찾았는데 그 뒤로 1년이 지나 버렸다. 친구에게도 매일 갈 것 같이 말을 했는데 1년이나 지나서야 찾아봤다. 정말 나도 징하다. 국립대전현충원도 묘비가 하나 둘 계속 늘어간다.</p>
<p> </p>
<p>그 날 오마이뉴스에서 28사단의 윤일병 기사를 봤다. 이 글을 쓰다 8월 1일 28사단의 윤일병 사건에 대한 후속 기사를 봤다. 할 말은 많은데 막상 쓰려니 허공으로 흩어진다. 28사단 윤일병 가족의 마음을 나는 모른다. 단지, 6월 후임 병의 사망 소식을 모른 채 국군수도통합병원으로 달려오셨다가 영안실 앞에서 실신하시던 후임 병의 어머니 모습만이 떠오른다.</p>
<p> </p>
<p> </p>
<p style="text-align: center;"><img alt="사용자 삽입 이미지" src="/attach/1578/1321872247.jpg" style="width: 400px; height: 240px;" /></p>
<p> </p>
<p style="text-align: center;"><img alt="사용자 삽입 이미지" src="/attach/1578/1360762040.jpg" style="width: 400px; height: 240px;" /></p>
<p> </p>
<div class="buttons-bottom right jinboblog-i-like-this-buttons"><a class="button-jinboblog" href="javascript:void(0);" title="스크랩으로 글 링크를 저장하세요" onclick="recommend('1578',878,'/coolie1','');"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon.png" alt="진보블로그 공감 버튼" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon.png');" /></a><br /><a class="button-twitter" href="http://twitter.com/home?status=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F878+%221990%EB%85%84%20%EA%B7%B8%EB%A6%AC%EA%B3%A0%202014%EB%85%84%22" target="_blank" title="트위터로 리트윗합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square.png" alt="트위터로 리트윗하기" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square.png');" /></a><a class="button-facebook" href="http://www.facebook.com/sharer.php?u=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F878&t=1990%EB%85%84%20%EA%B7%B8%EB%A6%AC%EA%B3%A0%202014%EB%85%84" target="_blank" title="페이스북에 공유합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square.png" alt="페이스북에 공유하기" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square.png');" /></a><a class="button-delicious" href="http://delicious.com/save" onclick="window.open('http://delicious.com/save?v=5&noui&jump=close&url=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F878&title=1990%EB%85%84%20%EA%B7%B8%EB%A6%AC%EA%B3%A0%202014%EB%85%84','delicious','toolbar=no,width=550,height=550'); return false;" title="딜리셔스에 북마크합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square.png" alt="딜리셔스에 북마크" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square.png');" /></a></div><p><strong><a href="http://blog.jinbo.net/coolie1/878?commentInput=true#entry878WriteComment">댓글 쓰기</a></strong></p>공산주의 7대 비밀깡통http://blog.jinbo.net/coolie1/8562014-06-18T13:34:06+09:002014-06-18T13:34:06+09:00<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2"><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank">2014</a></font></span><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">년</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2"> </font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">6</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">월</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2"> </font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">18</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">일자</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2"> </font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">경향신문의</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2"> </font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">황경상</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2"> </font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">기자가</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2"> </font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">쓴</font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2"> </font></a><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"><font color="#000000" size="2">기사(기사확인하기)를</font></a><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"><a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?code=910302&artid=201406180000005" target="_blank"> </a></font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">읽다보니</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">옛</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">기억이</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">새록</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">새록이다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">.</font></span></p>
<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span><font color="#000000" size="2"> </font></span><span><font color="#000000" size="2"> </font></span></p>
<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">군에</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">있을</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">때</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">... </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">아</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">, </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">혹시</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">오해를</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">할까봐서</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">밝히는데</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">나는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">병으로</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">국방의</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">의무를</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">^^</font></span></p>
<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span><font color="#000000" size="2"> </font></span></p>
<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">내가</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">속했던</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">사단에서는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">공산주의</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">7</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">대</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">비밀이라는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">책을</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">읽어야</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">했던</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">적이</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">있었다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">. </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">한문이</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">꽤나</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">많았기</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">때문에</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">나</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">같은</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">한문</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">문맹아들에게는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">무척이나</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">까다로운</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">책이었다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">. </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">그런데</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">문제는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">그런</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">내가</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">그</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">책의</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">내용을</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">다른</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">사병들에게</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">전달해야</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">하는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">정훈병</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">역할도</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">해야</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">했었다는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">거다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">. </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">이</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">책</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">때문에</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">집체</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">교육도</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">다녀왔었고</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">, </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">집체교육을</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">마친</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">후</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">어떤</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">사람은</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">휴가도</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">갔던</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">것</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">같다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">. </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">쩝</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">. </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">나</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">? </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">난</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">못</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">갔다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">. </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">ㅎㅎㅎㅎ</font></span></p>
<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span><font color="#000000" size="2"> </font></span></p>
<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">지금</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">생각해봐도</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">공산주의</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">7</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">대비밀이라는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">책은</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">군이라는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">특수한</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">사회에</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">속한</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">한</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">개인으로서</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">이해하기에도</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">당황스러운</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">내용이었고</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">, </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">이런</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">걸</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">꼭</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">읽어야</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">하나</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">? </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">하는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">생각도</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">했던</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">것</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">같다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">. </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">이</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">책은</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">바람이</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">급하게</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">한</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">번</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">불었지만</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">시간이</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">조금</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">지나</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">더</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">이상</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">읽으라는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">말이</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">없었다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">.</font></span></p>
<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span><font color="#000000" size="2"> </font></span><span><font color="#000000" size="2"> </font></span></p>
<p class="a" style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">국방부에서</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">이런</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">저런</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">모습을</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">보이는</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">것을</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">보면</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">가끔</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">뜨악하기도</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">한다</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">. </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">독후감이라니</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">뭔놈의</font></span><span style="mso-fareast-font-family: 함초롬바탕;"><font color="#000000" size="2"> </font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif"; mso-ascii-font-family: 굴림; mso-hansi-font-family: 굴림; mso-bidi-font-family: 굴림;"><font color="#000000" size="2">독후감</font></span><span style="font-family: "함초롬바탕","serif";"><font color="#000000" size="2">?</font></span></p>
<p style="margin: 0cm 0cm 0pt;"><span><font color="#000000" face="맑은 고딕" size="2"> </font></span></p>
<div class="buttons-bottom right jinboblog-i-like-this-buttons"><a class="button-jinboblog" href="javascript:void(0);" title="스크랩으로 글 링크를 저장하세요" onclick="recommend('1578',856,'/coolie1','');"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon.png" alt="진보블로그 공감 버튼" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon.png');" /></a><br /><a class="button-twitter" href="http://twitter.com/home?status=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F856+%22%EA%B3%B5%EC%82%B0%EC%A3%BC%EC%9D%98%207%EB%8C%80%20%EB%B9%84%EB%B0%80%22" target="_blank" title="트위터로 리트윗합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square.png" alt="트위터로 리트윗하기" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square.png');" /></a><a class="button-facebook" href="http://www.facebook.com/sharer.php?u=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F856&t=%EA%B3%B5%EC%82%B0%EC%A3%BC%EC%9D%98%207%EB%8C%80%20%EB%B9%84%EB%B0%80" target="_blank" title="페이스북에 공유합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square.png" alt="페이스북에 공유하기" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square.png');" /></a><a class="button-delicious" href="http://delicious.com/save" onclick="window.open('http://delicious.com/save?v=5&noui&jump=close&url=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F856&title=%EA%B3%B5%EC%82%B0%EC%A3%BC%EC%9D%98%207%EB%8C%80%20%EB%B9%84%EB%B0%80','delicious','toolbar=no,width=550,height=550'); return false;" title="딜리셔스에 북마크합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square.png" alt="딜리셔스에 북마크" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square.png');" /></a></div><p><strong><a href="http://blog.jinbo.net/coolie1/856?commentInput=true#entry856WriteComment">댓글 쓰기</a></strong></p>나는 부끄럽다.깡통http://blog.jinbo.net/coolie1/6032011-08-18T14:11:00+09:002011-08-18T14:00:18+09:00<p>
나는 가끔 인터넷을 하다가 비밀번호를 잊어버려 당황할 때가 있다. 이런 내가 제대를 한지 20년이 된 지금 둘 삼삼으로 시작하는 군번을 기억하고 있다. 이유는 잘 모르지만 아마도 내 짧은 인생에 있어 군대 생활이 꽤나 큰 충격의 시간이었기 때문일까 생각한다.</p>
<p>
<br />
나는 1989년 3월 모보충대로 들어갔다. 부모님들과 이별하는 순간부터 우리는 여기저기서 빨리빨리 움직이라고 소리 지르는 기간병들 사이를 지나며 군대 생활을 시작했다. 보충대에 들어가 정신을 차리고 보니 어리버리한 우리들 눈에 장발을 하고 들어온 사람이 보였다. 다들 놀랐는데 시간이 조금 지나자 그의 장발은 모두 잘려나갔다. 그 날 저녁 내무반에서 불침번을 잘 서라는 연락을 받았다. 우리는 졸린 눈을 비비며 총도 없이 첫 불침번 근무를 했다. 아침에 한 녀석이 담장을 넘었다는 소문이 돌았다. 시작부터 탈영이다.</p>
<p>
<br />
보충대에서 근무할 곳을 분류할 때 기간병 중 한 사람이 자신이 근무하는 곳이 꽤나 빡센 곳인데 함께 군대 생활을 하고 싶은 사람은 나오라고 하자 몇 사람이 튀어 나갔다. 나는 그럴 마음이 없었다. 뒤를 이어 좀 빡세다는 곳에서 병사들을 뽑을 때 나는 눈에 힘을 뺐다. 그 덕분인지는 몰라도 나는 그런 곳과는 상관없는 곳으로 갔다.</p>
<p>
<br />
짧았던 군대 생활에 대한 이야기를 풀어낼 때 마다 망설여진다. 고생도 안하고 편하게 군대 생활하던 놈이 무슨 말이 그리도 많냐고 타박할 것을 알기 때문이다. 하지만 내가 후임병들에게 하던 이야기로 변명하고 싶다. “해병대나 공수부대를 가나 방위 생활을 하나 모두가 고생이다.” 하지만 권재신씨가 “강남에서 자란 장남이 서민생활을 이해할 수 있도록 고생시키는 차원에서 ‘산업특례’를 보냈다”(<a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?artid=201108081854355&code=910402" target="_blank">관련 기사 보기</a>)는 말엔 확 짜증이 난다. 이런 걸 힘없는 사람들이 군대 생활을 하고 나서 생긴 피해 의식이라 불러도 할 말은 없다.</p>
<p>
<br />
최근 안현태씨가 국립대전현충원에 갔다. 나는 그가 현충원에 들어간 것에 대해 옳고 그름에 대해 이야기하고 싶지 않다. 다만 국립대전현충원이 준공된 뒤 몇 년이 지나 내 후임병 하나가 그곳으로 갔다는 것을 이야기 하고 싶다. 나는 제대를 앞두고 국립대전현충원에 한 번 찾아간 것 빼고는 한 번도 그곳에 가지 않았지만 그 후임병은 지금도 내 마음에 남아있다.</p>
<p>
<br />
국립대전현충원 묘비에 적힌 계급은 안현태씨는 소장이고, 내 후임병은 상병이다. 그들은 살아서도 죽어서도 계급의 차이를 느껴야 한다. 장군이 죽어서 들어가는 땅의 넓이와 장군이 아닌 사람들이 죽어서 들어가는 땅의 넓이가 다르다. 서울 현충원에 자리가 없다며 대전으로 내려 보내는 상황에서 죽지도 않는 백선엽씨를 위해 자리를 준비해두고 있다는 기사를 봤다.(<a class="tx-link" href="http://news.khan.co.kr/kh_news/khan_art_view.html?artid=201108100258345&code=940100" target="_blank">관련 기사 보기</a>) 힘이 있는 자들은 힘없는 자들과 현세의 삶 뿐 아니라 죽음 이 후의 모습도 나누고자 한다.</p>
<p>
<br />
지금도 그런지 모르겠다. 내가 군대에 있는 동안 살아있을 때는 인사과에서, 죽으면 군수과에서 담당했다. 6월 군번 후임병이 훈련 중 생명을 잃었을 때 국군수도병원 영안실로 갔다. 사실 이 글을 쓰기 전까지 나는 국군수도병원을 국군수도통합병원으로 알고 있었다. 그리고 당시 서울로 기억하는데 병원이 성남에 있다고 해서 다른 곳인가 했는데 서울에서 성남으로 자리를 옮겼다는 것과 국군수도병원이 정식 이름이라는 것을 알았다.</p>
<p>
<br />
나는 후임병의 시신과 함께 국군수도병원까지 갔다. 영안실에서 근무하던 사병이 나보고 한다는 소리가 자기는 주특기가 보급이라 좋아했는데 도착해보니 여기더라는 말을 했다. 그 병사와 영안실에서 이야기를 했는데 다른 사람들은 맨 정신으로 여기를(영안실) 잘 안 들어온다고 했다. 당시 나는 나보다 3개월 후임병의 싸늘한 시신 곁에서 국군수도병원까지 간 처지라 영안실을 드나드는 것에 별 다른 느낌이 없었다.</p>
<p>
<br />
나는 군대라는 곳을 특수한 사회라고 생각한다. 그 특수한 사회에서 생활을 한 수 많은 사람들은 나름의 상처를 가지고 있을 것이다. 나는 군대에 있을 때 두 명의 죽음을 가까이서 봤다. 한 명은 자살, 다른 한 명은 훈련 중 사고였다. 한 명은 동기들 손에 한강에 뿌려졌고, 다른 한 명은 대전국립현충원에 갔다. 그래서 나는 늘 후임병들에게 “몸 성하게 집에 가라!”고 말했다.</p>
<p>
</p>
<p>
군대라는 곳에서의 내 생활은 그리 나쁘지 않았다. 하지만 내게 군대라는 곳에서의 기억은 힘이 있는 사람들과 그렇지 못한 사람들의 처지를 생각하게 했다. 최근 해병대에서 구타 문제로 시끄럽다. 군에서의 구타 문제는 시간 날 때 따로 정리하려하지만 우선 내가 지난 2010년 11월에 쓴 ‘맞아야 정신 차리나’를 링크했다. 이 글은 서울시 교육청 학생인권조례 제정 때 써본 글이라 성격이 조금 다르지만 내 군 생활의 일부를 담았기 때문에 링크를 했다.(<a class="tx-link" href="http://blog.jinbo.net/coolie1/431" target="_blank">관련 글 읽기</a>) 링크한 내 글에 나오는 6월 군번이 국립대전현충원에 있는 내 후임병이다.</p>
<p>
</p>
<p>
가끔 군대를 갔다 와야 남자라고 말하는 사람들이 있다. 과연 그럴까? 남자란 무엇이냐고 나는 그들에게 묻고 싶다. 어떤 것이 남자의 자격일까? 군대에 갔다 오면 철이 든다고? 나이를 먹어서 철이 든 것이지 군대라는 곳에 갔기 때문에 철이 든 것은 아니다. 젊어서 고생은 사서도 한다지만 하지 않아도 될 고생은 할 필요가 없다. 한상대씨가 2011년 8월 4일 검찰총장후보자 인사청문회에서 이상권 의원에게 답변을 하면서 한 말을 떠올리면 우리 사회가 어떤 곳인지 생각하게 된다.</p>
<p>
</p>
<p>
<strong>“제가 군대를 안 갔다 온 것에 대해서는 사실 동료들에게 항상 미안하게 생각을 하고 있습니다. 그래서 공직을 더 열심히 하려고 해 왔고 또 군대 얘기가 나오면 부끄럽게 느낀 적도 있습니다. 그래서 이것은 제가 국민과 또 국가에 빚을 진 것으로 생각을 하고 앞으로도 빚을 갚는 심정으로 공직에 열심히 하겠습니다.”(국회에서 게시한 2011년 8월 4일 열린 제301회-법제사법제9차 회의록 38쪽 참고)</strong></p>
<p>
</p>
<p>
나는 한상대씨가 자신의 주장대로 군대에 갈 수 없는 정당한 이유가 있었다면 부끄러웠다는 말을 해서는 안 된다고 생각한다. 나는 정당한 사유가 있음에도 군대에 가지 않았다고 부끄러워해야 하는 우리 사회가 부끄럽다. 나는 군대에 가야 할 사람이 군대에 가지 않은 것을 부끄러워하지 않는다는 것이 부끄럽다. 나는 군대에서 생명을 잃고 국립현충원에 가서도 계급에 따라 묻히는 자리까지 달라야 하는 현실이 황당하고 부끄럽다.</p>
<p>
</p>
<p>
</p>
<p>
</p>
<p>
알아보기 -> 글을 쓴 <img alt="enlightened" height="20" src="http://blog.jinbo.net/jplugins/CKEditor/ckeditor/plugins/smiley/images/lightbulb.gif" title="enlightened" width="20" /> 이광흠의 <a class="tx-link" href="http://blog.jinbo.net/coolie1" target="_blank">블로그</a>, <a class="tx-link" href="http://facebook.com/gwangheum" target="_blank">페이스북</a>, <a class="tx-link" href="http://twitter.com/yebonchurch" target="_blank">트위터</a></p>
<div class="buttons-bottom right jinboblog-i-like-this-buttons"><a class="button-jinboblog" href="javascript:void(0);" title="스크랩으로 글 링크를 저장하세요" onclick="recommend('1578',603,'/coolie1','');"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon.png" alt="진보블로그 공감 버튼" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon.png');" /></a><br /><a class="button-twitter" href="http://twitter.com/home?status=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F603+%22%EB%82%98%EB%8A%94%20%EB%B6%80%EB%81%84%EB%9F%BD%EB%8B%A4.%22" target="_blank" title="트위터로 리트윗합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square.png" alt="트위터로 리트윗하기" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square.png');" /></a><a class="button-facebook" href="http://www.facebook.com/sharer.php?u=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F603&t=%EB%82%98%EB%8A%94%20%EB%B6%80%EB%81%84%EB%9F%BD%EB%8B%A4." target="_blank" title="페이스북에 공유합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square.png" alt="페이스북에 공유하기" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square.png');" /></a><a class="button-delicious" href="http://delicious.com/save" onclick="window.open('http://delicious.com/save?v=5&noui&jump=close&url=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F603&title=%EB%82%98%EB%8A%94%20%EB%B6%80%EB%81%84%EB%9F%BD%EB%8B%A4.','delicious','toolbar=no,width=550,height=550'); return false;" title="딜리셔스에 북마크합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square.png" alt="딜리셔스에 북마크" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square.png');" /></a></div><p><strong><a href="http://blog.jinbo.net/coolie1/603?commentInput=true#entry603WriteComment">댓글 쓰기</a></strong></p>맞아야 정신 차리나?깡통http://blog.jinbo.net/coolie1/4312010-11-16T12:46:38+09:002010-11-16T12:31:55+09:00<p>
민들레 71호에 실린 김정현 씨의 ‘군대에서 나는 무엇을 배웠나’라는 글을 읽으며 나도 지난 시절을 적어보고 싶었다. 마침 오장풍께서 자신의 행위는 체벌 행위였기에 자신에 대한 처벌(?)을 재심해달라고 요구했다는 기사를 봤다. 그래서 예전 기억을 떠올려본다.</p>
<p>
<br />
1991년 제대를 하고 지금에 와서 글을 쓰고 있으니 분명 제대로 된 기억은 아닐 것이다. 세월의 깊은 늪속에서 건져 올린 몇 가지 단편들이 온전할 수 있을까? 그럼에도 그저 옛 추억을 다른 이들과 나누고 싶은 마음에 글을 쓴다.</p>
<p>
<br />
내가 일병 끝자락에 선 1990년 초 포대에 들어온 지 일주일도 안 된 김이 자해를 해서 포대가 발칵 뒤집혔다. 사건이 있은 후 난 일병 휴가를 다녀왔고 내가 부대로 복귀하던 날 김의 동기 12월 군번들이 김을 화장하고 돌아왔다.</p>
<p>
<br />
사건의 발단은 이랬다. 자대 배치를 받은 후 김이 첫 근무를 나갔다. 김과 함께 유류고 보초를 나간 사람은 포대에서 군기를 잡는 군번 대에 처음 진입한 10월 군번이었다. 내가 속한 포대는 사병들의 군기를 상병 선에서 잡았다.</p>
<p>
<br />
가뜩이나 복잡한 심사에 첫 근무를 나갔을 김에게 자신의 힘을 과시 하려던 것인지 아니면 심심했던지 상대방은 김에게 암기사항을 외우게 했고, 저쪽을 돌아 이쪽으로 뛰게 하고, 엎어졌다, 뒤집어졌다를 몇 차례 반복했다. 근무를 마치고 점호 준비를 하던 김은 홀로 포상 방공호에 들어가 자해를 했다.</p>
<p>
<br />
김의 자해로 포대는 난리가 났다. 당시 구타 문제로 군 내부에서 말들이 많았던 때라 포대 상황은 심각했다. 여러 곳에서 사건을 조사했고, 결국 10월 군번 대부분이 남한산성에서 제대를 했다. 덕분에 난 포대 군기를 잡아야 하는 자리에 올랐다.</p>
<p>
<br />
나보다 군 생활을 먼저 한 선배들은 더 했겠지만, 사실 우리 선임병들은 우리가 좋을 때 군대에 들어왔다는 말을 입에 달고 살았었다. 하지만 우리도 제법 맞았다. 군기 잡는 군번들이 운전병이 많으면 수송 창고로, 통신병이 많으면 통신 창고로, 포반이 많으면 전포창고로 집합이라는 소리에 우리는 매 맞을 장소에 모여 훈계를 듣고 집단으로 맞았다.</p>
<p>
<br />
선임병들은 매를 맞는 우리를 향해 이렇게 말을 하곤 했다. “요즘 하는 짓들이 엉망이다.” “왜 그렇게 밖에 못하냐?” “정신들을 어디다 두고 살고 있느냐?” 등 여러 말들을 했지만 ‘너희는 맞아야 말을 듣는다!’는 아주 단순한 논리를 복잡하게 풀어낸 것일 뿐이었다.</p>
<p>
<br />
우리는 군대라는 것이 원래 이런 곳이다는 생각에 선임병들의 폭력에 저항할 생각도 못하고 욕하면 듣고 때리면 맞았다. 아침 식사 전에 식사를 마친 후 어느 창고로 집합이라는 소리가 전해질 땐 짜증도 났지만 밥을 모두 먹은 후 매 맞을 장소로 모여 들었다.</p>
<p>
<br />
김의 자해가 있은 후 사단 헌병대에서 구타 문제에 대해 전반적인 조사를 했을 때 나와 내 바로 위 아래 군번들은 선임병들에게 맞은 일이 없다고 말을 한 반면 내 아래 군번들은 맞았다고 이야기를 했다. 결국 나를 때렸던 군번들은 안전했고, 이제 막 때릴 군번대에 들어섰던 내 바로 앞 군번들은 피를 봤다. 상황이 이렇다 보니 병장들은 포대에 막 배치 받은 신병들에게도 말을 걸지 않았다.</p>
<p>
<br />
조직적인 폭력이 없어지자 때때로 상상 하기도 힘든 일들이 벌어졌고 우리는 어찌해야 좋을지 당황스러웠다. 단적인 예로 선임병들은 잠을 자다가 불침번이 실수로 자신을 건드리면 근무 나가라고 깨우는 줄 알고 벌떡 일어났다. 그런데 불침번인 하늘같은 병장이 근무에 나가라고 깨워도 일어나지 않으니 놀란 선임병이 후임병보다 먼저 일어나 근무 나갈 준비를 하는 일이 생겼다.</p>
<p>
<br />
당황스러운 일이 생길 때 마다 선임병들은 나에게 한마디씩 하고 지나갔다. “요즘 포대가 이상하게 돌아간다?” 때때로 하사관들과 장교들도 한 마디씩 거들었다. “요즘 포대가 이상하지 않냐?”</p>
<p>
<br />
우리는 위에서의 압력보다는 우리 내부에서의 혼란스러움을 정리하고자 모였다. 다시 조직적으로 후임병들을 때려야 하느냐 그렇게 하지 말아야 하느냐를 정리하기 위해 나를 포함한 포대 군기를 잡을 군번들이 모여 한참을 이야기했다.</p>
<p>
<br />
나보다 몇 개월 위 고참은 자주 때려야 한다고 주장을 했고, 자주는 아니지만 한두 번 정도는 괜찮지 않느냐는 의견도 있었다. 그런데 한 6월 군번은 후임병들의 잘못이 아니라 선임병들의 잘못이 크다고 주장했다. 운동을 하다가 입대를 한 그는 어느 집합이 있던 날 자신은 운동을 하면서 선배들에게 맞기도 많이 맞았지만 이건 정말이지 억울해서 못살겠다며 내게 눈물을 보였던 후임병이다.</p>
<p>
<br />
우리는 이 문제를 두고 그날 긴 시간 서로의 생각들을 이야기했고, 결국 조금 더 시간을 두고 지켜보자는 결론 내렸다. 그리고 시간이 흘렀고 나는 제대를 했다. 제대를 한 후 우연하게 나보다 한 참 아랫군번을 만난 적이 있었다. 그는 내게 후임병들이 자신들과는 많이 다르다고 하소연을 했다. 처음 군 생활을 시작하던 그도 만만치 않았음을 알기에 난 그에게 그저 힘들겠다는 말만 했다.</p>
<p>
<br />
체벌을 하지 말아야 한다는 말에 체벌하지 않고 어떻게 학생들을 교육할 수 있느냐고 반문하는 사람들을 본다. 오죽하면 오장풍이 자신의 행위는 아이의 잘못을 바로 잡고자 한 행동이라고 생각했을까? 사실 내가 우리 교육 현장에 대해 너무 모르는 탓인지 모른다. 하지만 폭력이 아닌 다른 문화를 찾아야 한다. 느려도 새로운 대안을 찾아야 한다고 말하고 싶다.</p>
<p>
<br />
짧은 군대 생활에서 폭력에 물들었던 우리는 군대에서 누가 맞아서 죽었다는 이야기를 들을 땐 “요즘 애들은 맞지 않아서 조금만 때려도 죽는다” 라는 말들을 너무 쉽게 하곤 했었다. 폭력이 왜 문제인지를 생각하기보다 자신이 피해자면서도 피해자가 아닌 가해자의 입장에서 이야기를 풀어갔었다.</p>
<p>
<br />
혼란스럽겠지만 이제 그만 폭력을 버리자. 우리 자신이 폭력에 얼마나 익숙해져 버렸는지 돌아본다면 투박하지만 우리가 걸어가야 할 새로운 길이 보일 것이다. 맞아야 정신을 차린다던 선임병들의 생각을 버린 나와 동료들의 혼란스러웠던 1990년처럼, 선생님들이 학교에서 체벌을 금지함으로 아이들 교육에 문제가 생긴다는 생각을 버리는 2010년이기를 바란다.</p>
<div class="buttons-bottom right jinboblog-i-like-this-buttons"><a class="button-jinboblog" href="javascript:void(0);" title="스크랩으로 글 링크를 저장하세요" onclick="recommend('1578',431,'/coolie1','');"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon.png" alt="진보블로그 공감 버튼" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/chuchon.png');" /></a><br /><a class="button-twitter" href="http://twitter.com/home?status=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F431+%22%EB%A7%9E%EC%95%84%EC%95%BC%20%EC%A0%95%EC%8B%A0%20%EC%B0%A8%EB%A6%AC%EB%82%98%3F%22" target="_blank" title="트위터로 리트윗합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square.png" alt="트위터로 리트윗하기" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/twitter-logo-square.png');" /></a><a class="button-facebook" href="http://www.facebook.com/sharer.php?u=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F431&t=%EB%A7%9E%EC%95%84%EC%95%BC%20%EC%A0%95%EC%8B%A0%20%EC%B0%A8%EB%A6%AC%EB%82%98%3F" target="_blank" title="페이스북에 공유합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square.png" alt="페이스북에 공유하기" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/facebook-logo-square.png');" /></a><a class="button-delicious" href="http://delicious.com/save" onclick="window.open('http://delicious.com/save?v=5&noui&jump=close&url=http%3A%2F%2Fblog.jinbo.net%2Fcoolie1%2F431&title=%EB%A7%9E%EC%95%84%EC%95%BC%20%EC%A0%95%EC%8B%A0%20%EC%B0%A8%EB%A6%AC%EB%82%98%3F','delicious','toolbar=no,width=550,height=550'); return false;" title="딜리셔스에 북마크합니다"><img src="/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square.png" alt="딜리셔스에 북마크" onmouseover="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square_3.png');" onmouseout="jQuery(this).attr('src','/plugins/../jplugins/ILikeThis/images/delicious-logo-square.png');" /></a></div><p><strong><a href="http://blog.jinbo.net/coolie1/431?commentInput=true#entry431WriteComment">댓글 쓰기</a></strong></p>